-
1 vanus
vānus, a, um - vanior Liv. 7, 7, 8; vanissimus Vell. 2, 30, 1. [st1]1 [-] vide, où il n'y a rien. - ne vana urbis magnitudo esset, Liv. 1, 8, 5: pour que cette grande ville ne fût pas dépourvue d'habitants. - vanior erat hostium acies, Liv. 2, 47, 4: les lignes (de l'ennemi) étaient dégarnies. - Virg. G. 1, 226; Curt. 4, 14, 14. [st1]2 [-] fig. creux, vain, sans consistance, sans fondement, mensonger. - vana oratio, Cic. Lael. 98: propos creux (sans sincérité). - nec tota ex vano criminatio erat, Liv. 33, 31, 4: tout, dans l'accusation, n'était pas dénué de fondement. - vanum argumentum, Quint.: preuve peu concluante. - cf. Cic. Amer. 117; Planc. 101; Fin. 2, 46. [st1]3 [-] trompeur, fourbe, imposteur, sans conscience, sans foi. - vani hostes, Sall. J. 103, 5: des ennemis sans foi. - cf. Cic. Fin. 3, 38; Div. 1, 37; Gell. 18, 4, 10. [st1]4 [-] sans succès, qui n'aboutit à rien. - Tac. H. 2, 22. - avec gén. vanus veri, Virg. En. 10, 631: qui n'est pas en possession de la vérité. - nec voti vanus foret, Sil. 12, 261: et il ne fût pas déçu de son voeu (et son voeu eût été accompli...). - vana tela, Liv.: traits qui ne portent pas, traits perdus. - veri vana feror, Virg. En. 10, 631: je (= Junon) m'abuse entièrement (je me trompe fort). - ne vanus iisdem castris assideret, Tac. H. 2, 22: pour ne pas rester dans le même camp après un échec. - ora vana movere, Ov.: fatiguer inutilement sa mâchoire. [st1]5 [-] vain, vaniteux. - Liv. 35, 47, 7; Sall. H. 4, 35. [st1]6 [-] subst. n. vanum: vanité, inutilité, néant. - ad vanum redacta victoria, Liv. 26, 37, 8: victoire réduite à néant. - vana tumere, Virg. (vana, acc. plur. n. pris comme adv.): se gonfler d'orgueil en vain. - ex vano, Liv. 27, 26. 1: sans fondement, sans raison. - in vanum, Sen. Ep. 31, 4, pour rien, inutilement. - vana rerum, Hor. S. 2, 2, 25: la vaine apparence des choses. - vana rumoris, Tac. An. 4, 59: vains bruits. - vanum est avec prop. inf.: il est faux que. --- Plin. 30, 25.* * *vānus, a, um - vanior Liv. 7, 7, 8; vanissimus Vell. 2, 30, 1. [st1]1 [-] vide, où il n'y a rien. - ne vana urbis magnitudo esset, Liv. 1, 8, 5: pour que cette grande ville ne fût pas dépourvue d'habitants. - vanior erat hostium acies, Liv. 2, 47, 4: les lignes (de l'ennemi) étaient dégarnies. - Virg. G. 1, 226; Curt. 4, 14, 14. [st1]2 [-] fig. creux, vain, sans consistance, sans fondement, mensonger. - vana oratio, Cic. Lael. 98: propos creux (sans sincérité). - nec tota ex vano criminatio erat, Liv. 33, 31, 4: tout, dans l'accusation, n'était pas dénué de fondement. - vanum argumentum, Quint.: preuve peu concluante. - cf. Cic. Amer. 117; Planc. 101; Fin. 2, 46. [st1]3 [-] trompeur, fourbe, imposteur, sans conscience, sans foi. - vani hostes, Sall. J. 103, 5: des ennemis sans foi. - cf. Cic. Fin. 3, 38; Div. 1, 37; Gell. 18, 4, 10. [st1]4 [-] sans succès, qui n'aboutit à rien. - Tac. H. 2, 22. - avec gén. vanus veri, Virg. En. 10, 631: qui n'est pas en possession de la vérité. - nec voti vanus foret, Sil. 12, 261: et il ne fût pas déçu de son voeu (et son voeu eût été accompli...). - vana tela, Liv.: traits qui ne portent pas, traits perdus. - veri vana feror, Virg. En. 10, 631: je (= Junon) m'abuse entièrement (je me trompe fort). - ne vanus iisdem castris assideret, Tac. H. 2, 22: pour ne pas rester dans le même camp après un échec. - ora vana movere, Ov.: fatiguer inutilement sa mâchoire. [st1]5 [-] vain, vaniteux. - Liv. 35, 47, 7; Sall. H. 4, 35. [st1]6 [-] subst. n. vanum: vanité, inutilité, néant. - ad vanum redacta victoria, Liv. 26, 37, 8: victoire réduite à néant. - vana tumere, Virg. (vana, acc. plur. n. pris comme adv.): se gonfler d'orgueil en vain. - ex vano, Liv. 27, 26. 1: sans fondement, sans raison. - in vanum, Sen. Ep. 31, 4, pour rien, inutilement. - vana rerum, Hor. S. 2, 2, 25: la vaine apparence des choses. - vana rumoris, Tac. An. 4, 59: vains bruits. - vanum est avec prop. inf.: il est faux que. --- Plin. 30, 25.* * *Vanus, Adiectiuum. Virgil. Vuide.\Vanus. Iuuenal. Sans esprit, Qui s'addonne à choses vaines et de nulle valeur.\Vanum. Terent. Ne possible, Ne vray semblable.\Vanus. Virgil. Menteur et controuveur de parolles et bourdes, Mensongier.\Vanus ingenio. Liu. Qui croit de legier.\Author vanus. Liu. Menteur, Porteur de faulses nouvelles.\Fides vana. Virgilius. Faulse.\Fiducia vana pedum. Ouid. Vaine.\Ictus vanus. Liu. Donné en vain.\Incoeptum vanum. Liu. Qui ne vient point à prouffit.\Precibus vanis sollicitare aliquem. Ouid. Vaines et inutiles et qui ne servent de rien, Prier en vain. -
2 vanus
vānus, a, um (vgl. altind. ūná-h, unzureichend), leer, nichts in sich enthaltend, taub, I) eig.: arista, Verg.: granum, Colum.: magnitudo urbis, Liv.: venti, körperlose, nichtige, Catull.: imago, leeres Bild, d.i. der Schatten eines Toten, Hor.: somnia, leere Träume, Verg.: vanior acies hostium, Liv. – II) übtr., dem Inhalte od. dem Erfolge, der Wirkung nach leer, gehaltlos, eitel = unbedeutend, nichtig, lügenhaft, grundlos, erfolglos, fruchtlos, vergeblich, A) v. Lebl.: 1) adi.: res, Liv.: sermo, Liv.: vanissimus strepitus verborum, Petron. – oratio, Cic.: spes, Ov.: gaudia, Hor.: metus, Hor.: omen, Ov.: vana quaedam pollicebatur, Cic.: nec vana fides, und es ist wahr, Verg.: haud vana, Liv. – v. Geschossen, ictus, Liv.: vana tela mittere, Liv. – vanum est m. Acc. u. Infin., vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere, Plin. 30, 25. – m. Genet., leer an usw., profana philosophiae turba vana sanctitudinis, priva verae rationis, Apul. de deo Socr. 3 in. – 2) neutr. subst. = das Leere, Eitle, Vergebliche, haustum ex vano, aus einer falschen Quelle geschöpft, Liv.: nec tota ex vano criminatio erat, ohne Grund, Liv.: ad vanum et irritum redacta victoria, ist vernichtet, Liv.: ut tela in vanum cadant, Sen.: cedit in vanum labor, ist vergeblich, Sen.: alioquin abibunt in vanum monentium verba, sind in den Wind gesprochen, Sen. – poet., vana tumens, mit leerem Scheine, aufgeblasen (von Einbildung), Verg. Aen. 11, 854: vana luctans, Sil. 17, 313. – m. Genet., vana rerum, Hor.: vana rumoris, Tac. – B) v. Pers.: 1) v. dem, dessen Handlungen ohne Erfolg sind, ne vanus isdem castris assideret, vergeblich, Tac. hist. 2, 22. – u. so poet. m. Genet., aut ego veri vana feror, Verg. Aen. 10, 631: vanus voti, Sil. 12, 261. – 2) insbes., im moralischen Sinne, lügenhaft, windbeutelig, wankelmütig, eitel, prahlerisch, windig, abenteuerlich, haruspex, Cic.: ingenium, Liv. u. (v. der Pers. selbst) Sall.: quam vana et mutabilia barbarorum ingenia essent, Liv.: vanus aemulatione, töricht aus Eifersucht, Tac.: vanum se esse et perfidiosum fateri, Cic.: laudare se vani est, Val. Max.: vanus auctor est, der Gewährsmann verdient keinen Glauben, Liv.: inde vanus auctor absumpti Masinissae ad regem rediit, mit dem falschen Berichte, M. sei umgekommen, Liv.: Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior, Sall. fr.: vanissimi cuiusque ludibrium, jedes Abenteurers, Betrügers, Curt.
-
3 vanus
vānus, a, um (vgl. altind. ūná-h, unzureichend), leer, nichts in sich enthaltend, taub, I) eig.: arista, Verg.: granum, Colum.: magnitudo urbis, Liv.: venti, körperlose, nichtige, Catull.: imago, leeres Bild, d.i. der Schatten eines Toten, Hor.: somnia, leere Träume, Verg.: vanior acies hostium, Liv. – II) übtr., dem Inhalte od. dem Erfolge, der Wirkung nach leer, gehaltlos, eitel = unbedeutend, nichtig, lügenhaft, grundlos, erfolglos, fruchtlos, vergeblich, A) v. Lebl.: 1) adi.: res, Liv.: sermo, Liv.: vanissimus strepitus verborum, Petron. – oratio, Cic.: spes, Ov.: gaudia, Hor.: metus, Hor.: omen, Ov.: vana quaedam pollicebatur, Cic.: nec vana fides, und es ist wahr, Verg.: haud vana, Liv. – v. Geschossen, ictus, Liv.: vana tela mittere, Liv. – vanum est m. Acc. u. Infin., vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere, Plin. 30, 25. – m. Genet., leer an usw., profana philosophiae turba vana sanctitudinis, priva verae rationis, Apul. de deo Socr. 3 in. – 2) neutr. subst. = das Leere, Eitle, Vergebliche, haustum ex vano, aus einer falschen Quelle geschöpft, Liv.: nec tota ex vano criminatio erat, ohne Grund, Liv.: ad vanum et irritum redacta victoria, ist vernichtet, Liv.: ut tela in vanum cadant, Sen.: cedit in vanum labor, ist vergeblich, Sen.: alioquin abibunt in vanum monentium verba, sind in den Wind ge-————sprochen, Sen. – poet., vana tumens, mit leerem Scheine, aufgeblasen (von Einbildung), Verg. Aen. 11, 854: vana luctans, Sil. 17, 313. – m. Genet., vana rerum, Hor.: vana rumoris, Tac. – B) v. Pers.: 1) v. dem, dessen Handlungen ohne Erfolg sind, ne vanus isdem castris assideret, vergeblich, Tac. hist. 2, 22. – u. so poet. m. Genet., aut ego veri vana feror, Verg. Aen. 10, 631: vanus voti, Sil. 12, 261. – 2) insbes., im moralischen Sinne, lügenhaft, windbeutelig, wankelmütig, eitel, prahlerisch, windig, abenteuerlich, haruspex, Cic.: ingenium, Liv. u. (v. der Pers. selbst) Sall.: quam vana et mutabilia barbarorum ingenia essent, Liv.: vanus aemulatione, töricht aus Eifersucht, Tac.: vanum se esse et perfidiosum fateri, Cic.: laudare se vani est, Val. Max.: vanus auctor est, der Gewährsmann verdient keinen Glauben, Liv.: inde vanus auctor absumpti Masinissae ad regem rediit, mit dem falschen Berichte, M. sei umgekommen, Liv.: Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior, Sall. fr.: vanissimi cuiusque ludibrium, jedes Abenteurers, Betrügers, Curt. -
4 vanum
I.Lit. (rare;II.not in Cic.): sed illos Exspectata seges vanis elusit aristis,
Verg. G. 1, 226:leve ac vanum granum,
Col. 2, 9, 13:ne vana urbis magnitudo esset,
Liv. 1, 8, 5:vanior jam erat hostium acies,
id. 2, 47, 4:videtis ordines raros, cornua extenta, mediam aciem vanam et exhaustam,
Curt. 4, 14, 14:vanam aciem esse ratus,
i. e. thin, weak, id. 4, 14, 8: non vanae redeat sanguis imagini, i. e. to the shade of the dead (so called as being without a body), Hor. C. 1, 24, 15; 3, 27, 41.—Trop., empty as to purport or result, idle, null, groundless, unmeaning, fruitless, vain (freq. and class.): omnes dant consilium vanum, Enn. ap. Front. Ep. 2, 13 (Trag. Rel. v. 419 Vahl.):2.falsum aut vanum aut fictum (opp. vera),
Ter. Eun. 1, 2, 24:oratio,
Cic. Lael. 26, 98: vana quaedam atque inania polliceri. id. Planc. 42, 101:vana falsaque,
Plin. 30, 2, 5, §14: res tumida, vana, ventosa,
Sen. Ep. 84, 11:orationi vanae crediderunt,
idle, delusive, Cic. Rosc. Am. 40, 117:non bellum sed vanam imaginem belli insedisse,
Liv. 3, 16, 5:verba,
Ov. M. 13, 263:convicia,
id. ib. 9, 303:historiae,
Quint. 1, 8, 20:argumentum,
id. 7, 2, 34:error,
Lucr. 1, 1068:agitatio armorum,
Liv. 7, 10, 8:metus,
Hor. C. 1, 23, 3; Ov. H. 16, 342:gaudia,
Hor. Ep. 2, 1, 188:spes,
Ov. M. 14, 364:ira,
Val. Fl. 8, 374; Liv. 1, 10, 4:fides,
Verg. A. 4, 12:omen,
Ov. M. 2, 597:vox auguris,
id. ib. 3, 349:cuspis,
id. ib. 8, 346:pila omnia,
Liv. 7, 23, 8:pleraque tela,
id. 30, 10, 13:ensis,
id. 7, 10, 9:ictus,
id. 34, 39, 2:promissa,
Tac. A. 3, 16:vana et irrita testamenta,
Suet. Calig. 38:vaniore dicendi genere inflata (gens),
Quint. 12, 10, 17:sententiarum vanissimus strepitus,
Petr. 1.—With abl.:postquam equestris pugna effectu quam conatibus vanior erat,
Liv. 7, 7, 8:oratio non suis vana laudibus, non crimine alieno laeta,
id. 4, 41, 1.—Subst.: vānum, i, n., emptiness, nothingness, naught:3.ad vanum et irritum redacta victoria,
brought to nothing, Liv. 26, 37, 8:nec tota ex vano criminatio erat,
i. e. groundless, without cause, id. 33, 31, 4:ex vano habere spem,
id. 27, 26, 1:cedit labor in vanum,
Sen. Hippol. 182. — Plur.:haud vana adtulere,
Liv. 4, 37, 6.— Neutr. plur. adverb.:ut vidit (Arruntem) laetantem animis ac vana tumentem,
i. e. vainly, with vain show, Verg. A. 11, 854.—With gen.:corruptus vanis rerum,
Hor. S. 2, 2, 25:vana rumoris,
Tac. A. 4, 59.—Vanum est, with subject-clause:B.vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere,
Plin. 30, 3, 8, § 25.—Transf., of persons, false, lying, deceptive, delusive, untrustworthy:2.vanus et perfidiosus et impius,
false, Cic. Quint. 6, 26:vanus mendaxque,
Verg. A. 2, 80:haruspices,
Cic. Div. 1, 19, 36:haec mihi non vani (neque erat cur fallere vellent) Narravere senes,
i. e. veracious, Ov. M. 8, 721; cf.:ingenium dictatoris,
Liv. 1, 27, 1:vane Ligus frustraque animis elate superbis,
Verg. A. 11, 715:vir omnium vanissimus,
Vell. 2, 30, 1:invidia vulgi vanum ingenium dictatoris corrupit,
weak, wavering, Liv. 1, 27, 1:ne irrisus ac vanus iisdem castris assideret, etc.,
in vain, Tac. H. 2, 22 fin. —With gen.:aut ego (i. e. Juno) veri Vana feror,
Verg. A. 10, 631:voti vanus,
i. e. deceived, Sil. 12, 261:turba vana sanctitudinis,
App. de Deo Socr. p. 43, 1.—Esp., vainglorious, ostentatious, boastful, vain:Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior,
Sall. H. 4, 35 Dietsch ad loc.:laudare se vani, vituperare stulti est,
Val. Max. 7, 2, ext. 8.—With abl.:hunc ingenio vanum Aetoli inpulerant in spem regni,
Liv. 35, 47, 7.—Hence, adv.: vānē, idly, vainly (post-class.):vane gaudere,
Tert. Apol. 49:vanius excogitatum,
App. Mag. p. 300, 41:praecavere vanissime,
Tert. Pud. 1. -
5 vanus
I.Lit. (rare;II.not in Cic.): sed illos Exspectata seges vanis elusit aristis,
Verg. G. 1, 226:leve ac vanum granum,
Col. 2, 9, 13:ne vana urbis magnitudo esset,
Liv. 1, 8, 5:vanior jam erat hostium acies,
id. 2, 47, 4:videtis ordines raros, cornua extenta, mediam aciem vanam et exhaustam,
Curt. 4, 14, 14:vanam aciem esse ratus,
i. e. thin, weak, id. 4, 14, 8: non vanae redeat sanguis imagini, i. e. to the shade of the dead (so called as being without a body), Hor. C. 1, 24, 15; 3, 27, 41.—Trop., empty as to purport or result, idle, null, groundless, unmeaning, fruitless, vain (freq. and class.): omnes dant consilium vanum, Enn. ap. Front. Ep. 2, 13 (Trag. Rel. v. 419 Vahl.):2.falsum aut vanum aut fictum (opp. vera),
Ter. Eun. 1, 2, 24:oratio,
Cic. Lael. 26, 98: vana quaedam atque inania polliceri. id. Planc. 42, 101:vana falsaque,
Plin. 30, 2, 5, §14: res tumida, vana, ventosa,
Sen. Ep. 84, 11:orationi vanae crediderunt,
idle, delusive, Cic. Rosc. Am. 40, 117:non bellum sed vanam imaginem belli insedisse,
Liv. 3, 16, 5:verba,
Ov. M. 13, 263:convicia,
id. ib. 9, 303:historiae,
Quint. 1, 8, 20:argumentum,
id. 7, 2, 34:error,
Lucr. 1, 1068:agitatio armorum,
Liv. 7, 10, 8:metus,
Hor. C. 1, 23, 3; Ov. H. 16, 342:gaudia,
Hor. Ep. 2, 1, 188:spes,
Ov. M. 14, 364:ira,
Val. Fl. 8, 374; Liv. 1, 10, 4:fides,
Verg. A. 4, 12:omen,
Ov. M. 2, 597:vox auguris,
id. ib. 3, 349:cuspis,
id. ib. 8, 346:pila omnia,
Liv. 7, 23, 8:pleraque tela,
id. 30, 10, 13:ensis,
id. 7, 10, 9:ictus,
id. 34, 39, 2:promissa,
Tac. A. 3, 16:vana et irrita testamenta,
Suet. Calig. 38:vaniore dicendi genere inflata (gens),
Quint. 12, 10, 17:sententiarum vanissimus strepitus,
Petr. 1.—With abl.:postquam equestris pugna effectu quam conatibus vanior erat,
Liv. 7, 7, 8:oratio non suis vana laudibus, non crimine alieno laeta,
id. 4, 41, 1.—Subst.: vānum, i, n., emptiness, nothingness, naught:3.ad vanum et irritum redacta victoria,
brought to nothing, Liv. 26, 37, 8:nec tota ex vano criminatio erat,
i. e. groundless, without cause, id. 33, 31, 4:ex vano habere spem,
id. 27, 26, 1:cedit labor in vanum,
Sen. Hippol. 182. — Plur.:haud vana adtulere,
Liv. 4, 37, 6.— Neutr. plur. adverb.:ut vidit (Arruntem) laetantem animis ac vana tumentem,
i. e. vainly, with vain show, Verg. A. 11, 854.—With gen.:corruptus vanis rerum,
Hor. S. 2, 2, 25:vana rumoris,
Tac. A. 4, 59.—Vanum est, with subject-clause:B.vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere,
Plin. 30, 3, 8, § 25.—Transf., of persons, false, lying, deceptive, delusive, untrustworthy:2.vanus et perfidiosus et impius,
false, Cic. Quint. 6, 26:vanus mendaxque,
Verg. A. 2, 80:haruspices,
Cic. Div. 1, 19, 36:haec mihi non vani (neque erat cur fallere vellent) Narravere senes,
i. e. veracious, Ov. M. 8, 721; cf.:ingenium dictatoris,
Liv. 1, 27, 1:vane Ligus frustraque animis elate superbis,
Verg. A. 11, 715:vir omnium vanissimus,
Vell. 2, 30, 1:invidia vulgi vanum ingenium dictatoris corrupit,
weak, wavering, Liv. 1, 27, 1:ne irrisus ac vanus iisdem castris assideret, etc.,
in vain, Tac. H. 2, 22 fin. —With gen.:aut ego (i. e. Juno) veri Vana feror,
Verg. A. 10, 631:voti vanus,
i. e. deceived, Sil. 12, 261:turba vana sanctitudinis,
App. de Deo Socr. p. 43, 1.—Esp., vainglorious, ostentatious, boastful, vain:Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior,
Sall. H. 4, 35 Dietsch ad loc.:laudare se vani, vituperare stulti est,
Val. Max. 7, 2, ext. 8.—With abl.:hunc ingenio vanum Aetoli inpulerant in spem regni,
Liv. 35, 47, 7.—Hence, adv.: vānē, idly, vainly (post-class.):vane gaudere,
Tert. Apol. 49:vanius excogitatum,
App. Mag. p. 300, 41:praecavere vanissime,
Tert. Pud. 1. -
6 vanum
vānum, ī n. [ vanus ]1) пустота, пустое пространство ( tela in vanum cadunt Sen)2) тщетная суета, призрачность, ничто
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский
- Французский